PISA NEDİR ? PISA NE DEĞİLDİR ?
Aralık 2016'da açıklanan PISA 2015 sonuçları ülkemizde büyü bir kesim tarafından ilgiyle karşılandı. Ancak sonuçlar hiç iç açıcı değildi. Neredeyse her haber ajansı üzerine birkaç satırda olsa haber yapmayı seçti. Eğitim camiası tarafından büyük bir problem olarak lanse edildi. Eğitim sendikaları ise sonuçları değerlendirirken nedenlerine de gönderme yaptılar. Konu hala sıcaklığını koruyor ki Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz bir açıklama yaptı.Sonuçların ne anlama geldiğini anlamak için PISA'nın ne olduğunu anlamak gerekiyor.Ayrıca yazının devamında verilecek birkaç linkte kendinizi bu sınavda test edebilecek ve kendi ülkemiz ile diğer ülkeleri karşılaştırma fırsatı yakalamış olacaksınız.
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı olan PISA Türkiye resmi sitesinde açıklanana göre Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından üçer yıllık dönemler halinde,15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değerlendiren bir araştırma projesidir.Yaş itibariyle ülkemizdeki karşılığı orta öğretim düzeyindeki öğrencilerin girmiş oldukları bir değerlendirmedir. Ülkemizdeki sorumlu kurum birinci derecede Milli Eğitim Bakanlığıdır.Bakanlıktaki ilgili birim ise Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı'dır. Her ülkede olduğu gibi ülkemizde de program belirlenen merkezce idare edilir.Programın çevirisi ve uyarlaması yapılır.Programın genel değerlendirmesi bir konsorsiyum tarafından gerçekleştirilir.
PISA kendi sitesinde hazırladığı video ile ne olduğu kısaca şöyle açıklıyor :
( Video İngilizce dilindedir.)
15 yaş baz alınmasının nedeni programın amacının okullarda öğretilen konuların gerçek hayatta öğrencilerin ne kadar kullanabildiklerini ölçmektir. Burada dikkat edilmesi gereken husus öğrencilerin konuları ne kadar öğrendikleri değil gerçek hayatta problem çözmede,okuduğunu anlamada ve kullanmada ne kadar faydalı olduğunu test eden bir program olduğudur.Müfredatların 15 yaşındaki öğrencilere ilerde hangi aşamada hayatlarında kullanacakları bilgilere gereksinimleri olduklarını ir anlamda öngörmelerini sağlamak gibi bir amaçta edinilmiştir.Temel amaç öğrencilerin kendilerini tanımlarını sağlamaktır.Bunun yanı sıra ülkeler çıkan sonuçlara göre kendi eğitim sistemlerinin değerlendirmesini de görmüş olurlar.Ayrıca diğer ülkelerdeki aynı yaş aralığındaki çocukların da ne seviyede olduklarını görerek uluslararası çapta yarışacakları değerlerin izlenebilmesine imkan sağlanmaktadır.Örneğin bir ülkede fen bilimleri ve matematik testlerinde uygulanan testte başarı yüksekse muhtemelen bu alanlarda hayatta kullanılacak bir değerin üretiminde bu ülke söz sahibi olabilir. Tabi ki tek bir test ile bu öngörülemez ancak basit bir tahmin yürütülebilir.
PISA testlerinde bir ülkedeki eğitim kurumlarından rastgele seçilen uygulama okullarındaki 15 yaş öğrencilerine belli bir süre içerisinde Matematik okuryazarlığı, Fen Bilimleri okuryazarlığı ve Okuma Becerileri konularında testler uygulanmaktadır. Ülkemizde uygulama okullarındaki testler Nisan ayı içerisinde gerçekleştirilir.Bu testlerdeki okur yazarlık kavramı okuduğunu anlama, hayatta kullanabilme ve sorunlarla karşılaştığında çözüm üretebilme becerisi olarak tanımlanır.Testler Bilgisayar Tabanlı Değerlendirme uygulaması ile uygulanır.Ardından öğrenciler bir anket doldururlar. Bu anket ile de konu alanlarının dışında, öğrencilerin motivasyonları, kendileri
hakkındaki görüşleri, öğrenme biçimleri, okul ortamları ve aileleri ile
ilgili veriler toplanmaktadır.Öğrencilere uygulanan testlerde tarihler,isimler gibi ezberlenerek hatırlanacak bilgiler sorulmaz.Onun yerine metni yorumlama, matematik problemlerini çözme veya nedenlendirme becerilerine dayalı sorular yöneltilir.Testlerin toplam uzunluğu iki saat sürmektedir.Öğrenciler kendi eğitim gördükleri dilde teste tabi tutulurlar.Bu açıdan öğrencilerin yabancı dil yeterlilikleri PISA testlerinde değerlendirilmez.Öğrencilerin verdikleri cevaplar tam puan,kısmi puan veya sıfır olarak değerlendirilir.Cevaplar sadece şıklar arasından seçme şeklinde klasik bir cevaplama ile sınırlı değildir.Bazı sorularda cevaplar yazılı olarak istenmektedir.Cevapların uzunluğu bir kelimeden oluşabileceği gibi birkaç cümle de olabilir. Bunun yanı sıra matematik okur yazarlığı testlerinde şekiller çizme veya işaretlemeler gibi değişik cevaplar da bulunmaktadır.Sorulardan bazıları içinde evet/hayır gerektirecek ifadelerde bulunmaktadır. PISA testlerini ülkemizde orta öğretime kayıtlı öğrencilerden 15 yaşındakiler arasından herhangi bir örneklem okul alınarak uygulanabilir.Ülkemizdeki liseler arasında herhangi bir fark gözetmeksizin öğrenciler seçilmektedir. Testler sadece fen liseleri, anadolu liseleri gibi liselerde değil mesleki liselerde de uygulanabilir. Aşağıdaki tablo 2015 yılı Türkiye'de uygulanan program öncesi zaman göstergesi olarak koordinatör okullar için verilmiştir :
PISA testlerinin asıl amacı öğrenciler için hayatlarında karşılaşacakları problemleri çözmelerinde yardımcı olmak iken bunun yanı sıra katılan devletlere de istatistiksel veri sağlaması bakımından bulunmaz bir değerlendirmedir.Öğrenciler sınav sorularını bitirdikten sonra bir anket doldururlar. Bu ankette yer alan bilgiler hem ülkelerin kendi içlerinde bilgi elde etmesi bakımından önemlidir hem de diğer ülkelerin verilerine ulaşmanın mümkün olması bakımından bir kıyaslama yapılmasını sağlar.2000 yılından itibaren uygulanan testler sayesinde kimi ülkeler eğitim sistemlerindeki aksaklıkları veya müfredatlarındaki eksik yanları görmüş ve buna göre değişikliklere gitmiştir. Bu arada unutmamak gerekir ülkelerin yaptığı değişikliklerin tek nedeni PISA sonuçları değildir.Bu sonuçlar diğer tüm etmenler gibi değerlendirilmelidir. Zira programa katılan her ülkenin ulusal ve uluslar arası pek çok diğer değerlendirme uygulamaları bulunmaktadır. PISA testlerinin öğrenciler için ne anlama geldiği konusundan sonra diğer etkisi veri sağlamak olduğunu belirtmiştik. Doldurulan anketlerde öğrencilerin velileri hakkında da bilgilere ulaşılabilir. Ayrıca ankette bulunan sorulardan yola çıkarak okullardaki bilgisayar veya teknolojik alt yapının değerlendirilmesi de sağlanabilir.Koordinatör okullardan istenen bilgiler arasında öğretmenlerin sayısal verileri de bulunur.Örneğin okullardaki tam zamanlı çalışan öğretmen sayısı, bu öğretmenler hakkında bilgiler ( öğretmenlerin eğitim seviyeleri,fen dersleri öğretmenlerini sayısı,vb. ) program dahilindedir. Program kapsamlı olması bakımından okullardaki giderlerin hangi kaynaklardan sağlandığını bile araştırma konusu içine alır. Tüm bu yönlerden PISA testlerinin aslında değerlendirme konusunda başarılı bir test olduğu söylenebilir. Ülkemiz açısından PISA ele alındığında yaklaşık olarak 2015 yılında 5000 öğrenci teste girmiştir.Türkiye'de 61 ilden toplam 187 okul programa dahil edildi. Net olarak sınıf veya yaş aralığı vermek gerekirse ülkemizin ön raporuna göre 7. sınıf ve üzeri düzeyinde bir test gerçekleştirildi. PISA 2015 verilerine göre ülkemizde okul örneklemini %75 düzeyinde anadolu liseleri ve mesleki ve teknik anadolu liseleri oluşturmaktadır. Örneklem düzeyi en alt seviyede olan lise türü ise güzel sanatlar liseleridir.
Aşağıda PISA 2015 için hazırlanan videoyu izleyebilirsiniz.
( Video dili İngilizcedir.)
PISA testlerinin ne olmadığı konusunu da detaylı şekilde bilmemiz gerekmektedir. PISA daha önce de belirtildiği gibi eğitimin değerlendirmesinde belirli kriterleri göz önüne alarak bir yönden geliştirilmesine ışık tutar. Nihai amacı öğrencileri hayata hazırlamak, bunu yaparken de kendilerinin eksiklerini görmelerine yardımcı olmaktır. Ancak bir öğrencinin başarı seviyesinin tam bir göstergesi asla değildir. Bir öğrenci tek bir sınav sonucuna bakılarak değerlendirilemez. Zaten bu amaca hizmet etmediğini de kendi ilkeleri içerisinde gösterir. Örneğin öğrencilerin bedensel yeterliliklerinin ne olduğu konusunda bir değerlendirme söz konusu değildir. Başka bir örnek ise sağlık okur yazarlıklarının ne olduğu konusunda da herhangi bir bilgi edinilemez. Oysa ki öğrencilerin hayatta karşılaşacakları en temel sorunlardan biri olması bakımından bu konu önem arz eder. İlk yardım bilgilerinin hayatın her anında gerekli olduğu kaçınılmaz bir gerçektir. PISA kendisini hayata hazırlama konusunda yardımcı bir kaynak olarak belirtse de bu konu da büyük bir eksikliği bulunmaktadır. Programın bir diğer eksikliği veya programda bulunması gereken bir başka konu ise yabancı dil değerlendirmesinin olmayışıdır. Dünyanın teknolojinin bizlere sağladığı imkanlar sayesinde artık büyük bir köy haline geldiği günümüzde iletişimin sağlanabilmesi için yabancı dil bilmek her yönden bir zaruriyet halini almıştır. Ülkeleri birbirine bağlayan her türlü iletişim nerdeyse birkaç dil ile sınırlanmış durumda iken geleceğimiz olan çocukların bu dillere olan hakimiyeti de elbette önemlidir. Yine tekrar etmek gerekirse hayata hazırlanmada yabancı dil seviyesinin belirlenmesi ve ona göre tedbirler alınması veya yabancı dil programlarının oluşturulmasına destek olması bakımından öznel görüşe göre PISA testlerinde dil sorununa da yer verilmelidir.Ayrıca PISA testleri diğer tüm ulusal ve uluslar arası testler gibi uygulanan öğrencilerinin çokluğu bakımında bireysel değerlendirmeyi mümkün kılmaz. PISA 2015 testlerine 72 ülkeden 15 yaşındaki yaklaşık yarım milyon öğrenci katılmıştır.Bu bakımdan bireysel değerlendirmenin imkansızlığı ortaya çıksa da günümüz toplumlarının isteği artık bireyselleşmedir. Çünkü küresel çapta dev firmalar bile artık mükemmel okullardan mezun öğrenciler var diye bir topluluktan bir üniversiteden veya enstitüden personel alımı yapmak yerine bireysel sivrilen benzerlerinin arasında sıyrılan bireyleri işe alıyor ve onlara çok fazla fırsat sunuyor.Bu yönden PISA sonuçlarına bakarak bir değerlendirme yapmaktan da uzak durmak gerekiyor. Yukarıda sayılan değerlendirmeler ışığında bu programın sonuçlarına dair yapılan eleştiriler ve bu eleştirilere verilen olumsuz tepkiler gündemi bir hayli meşgul ediyor. Oysa ki her iki türlüsü de yanlış. Birincisi ülkemizdeki eğitim sistemi sadece uluslar arası olarak değil ulusal değerlendirmelere de tabi tutuluyor. Örnek vermek gerekirse 8. sınıflara uygulanan Temel Öğretimden Orta Öğretime Geçiş Sınavı ( TEOG ) 2013-2014 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmaya başladı. 8. sınıf öğrencilerine 6 farklı branşta yapılan sınavlarda matematik, fen bilgisi,Türkçe,yabancı dil, sosyal bilgiler ve din kültürü ve ahlak bilgisi soruları yöneltiliyor ve öğrenciler yıl içerisinde girdikleri yazılı sınavlardan alınan puanlarla birlikte elde edilen puanlarla bir üst öğretim seviyesine geçmeye hak kazanıyorlar. Bunun yanı sıra uluslar arası yapılan testler de yer alıyor. Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması TIMSS bunlardan biri. TIMSS matematik ve fen bilimleri alanlarında öğrencilerin seviyeleri ölçen bir programdır. Amacı da bu branşlardaki düzeyi artırmaktır. Bu test 4. ve 8. sınıftaki öğrencilere uygulanır. PISA ile karşılaştırmak gerekirse yine uzman kadrolar tarafından hazırlanan ve uygulanan TIMSS ülkemizde 2015 senesinde 4. ve 8. sınıflarda öğrenim gören yaklaşık 12.000 öğrenciye ait verileri bize sunar. Bu bakımdan gerçeği yansıtma adına her iki programda bizlere yardımcı olmaktadır. Yani yapılan eleştiriler göz önüne alınırken her iki sınavda birbiri ile ilişkilendirilebilir. Tabi ki amaç,uygulanma ve test ettikleri değerler faklılık gösterse de biri diğerinden iyidir veya kötüdür demek yerine her ikisinden de ders çıkarmak gerekmektedir.
Son olarak PISA sorularına göz atarak aslında öğrencilerin hangi sorulara cevap verdiklerini görmek isterseniz aşağıdaki linklerde örnek sorular yer almaktadır.
Okuma becerileri soruları :
Matematik okur yazarlığı soruları:
Fen okur yazarlığı soruları:
Problem çözme soruları:
Yorumlarınız altta bulunan kısıma yazabilirsiniz.
** PISA hakkında güncel veriler,değerlendirmeler ve dünya çapındaki yorumlar aşağıdaki başlık altında toplanıyor.
#oecdpisa
***2015 PISA sonuçları hakkında güncel bir söyleşi :
KAYNAKLAR:
1.http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18
2.http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2009-Ulusal-On-Rapor.pdf
3.https://www.oecd.org/pisa/aboutpisa/
4.http://timss.meb.gov.tr/?page_id=24
5.http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2015/03/PISA-2015-test-uygulayicisi-kilavuzu.pdf
6.http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2015/03/PISA-2015-okul-koordinator-kilavuzu.pdf
7.http://www.egitimajansi.com/haber/meb-pisaya-iliskin-on-rapor-yayimladi-sonuclar-ic-acici-degil-haberi-55789h.html
8.http://timss.meb.gov.tr/
9.http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/Timss_2015_ulusal_fen_mat_raporu.pdf
10.https://tr.wikipedia.org/wiki/TEOG
11.http://www.iea.nl/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder